Badanie oparte na biomarkerach krwi sugeruje, że ograniczenie kalorii nieznacznie spowalnia starzenie się, ale nie wiadomo, czy ta strategia odżywiania naprawdę działa.
W pewnym badaniu niektórzy uczestnicy zostali poproszeni o codzienne zmniejszenie ilości spożywanych kalorii o 25 procent. Po dwóch latach w jednym teście wykazali oni oznaki spowolnionego starzenia biologicznego, w innych nie.
W pewnym badaniu niektórzy uczestnicy zostali poproszeni o zmniejszenie ilości spożywanych kalorii o 25 procent każdego dnia. Po dwóch latach w jednym teście wykazali oni oznaki spowolnionego starzenia biologicznego, w innych nie.
Trwałe ograniczenie spożycia kalorii może nieznacznie spowolnić tempo starzenia się, jak wynika z nowego badania opartego na jednym z niewielu badań randomizowanych, w których badano tę metodę. Ale chociaż brzmi to atrakcyjnie, może być zbyt wcześnie, aby wyciągać z tego badania wiążące wnioski. Nie wszystkie testy stosowane do pomiaru tempa starzenia się dały obiecujące wyniki. Są to również stosunkowo nowe narzędzia badawcze i być może nie są jeszcze gotowe do powszechnego stosowania.
W badaniu analizowano strategię przeciwdziałania starzeniu się, która dała obiecujące wyniki u zwierząt: stałe ograniczenie spożycia kalorii. U myszy przedłuża to życie nawet o 50 procent.
Ale nie wiemy jeszcze, czy ograniczenie kalorii ma takie samo działanie u ludzi, ponieważ ludzie żyją znacznie dłużej niż inne zwierzęta i notorycznie trudno jest pozostać na diecie ograniczającej kalorie przez dłuższy czas.
W 2007 roku Amerykańskie Narodowe Instytuty Zdrowia (NIH) rozpoczęły badanie, w którym 220 dorosłych osób bez otyłości zostało losowo wybranych do próby zmniejszenia liczby kalorii w ich dotychczasowej diecie o 25 procent lub do jedzenia tego, co lubią. Byli oni monitorowani przez dwa lata.
Jednym z interesujących wniosków było to, że chociaż grupa, która ograniczyła ilość kalorii, otrzymała intensywne wsparcie i instrukcje dotyczące tego, co powinna jeść, nie osiągnęła pożądanego zmniejszenia ilości kalorii. Średnio udało im się zmniejszyć ilość kalorii o około 12 procent, co pokazuje, jak trudno jest wytrwać w takiej zmianie.
Pod wieloma względami dietetycy wydawali się nieco zdrowsi, odnotowując spadek wagi, ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu. Ale to nie mówi nam, czy ich starzenie się uległo spowolnieniu. Osoby biorące udział w eksperymencie były w wieku od 21 do 50 lat, a zatem było bardzo mało prawdopodobne, że w ciągu dwóch lat umrą na choroby związane z wiekiem, takie jak zawał serca czy rak, bez względu na ilość spożywanych kalorii.
W nowym badaniu Daniel Belsky z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku i jego współpracowniczki przyjęli inną postawę, przeprowadzając kilka testów na próbkach krwi, które zostały pobrane od uczestników podczas badania NIH.
Zespół Belsky’ego starał się sprawdzić, czy ich „wiek biologiczny” różni się od wieku chronologicznego. Chodzi o to, że ktoś, kto żyje od 50 lat, może mieć na przykład wiek biologiczny 40 lat, jeżeli żyje zdrowo i prawdopodobnie będzie żył o 10 lat dłużej niż przeciętnie.
Wizja komputerowa pozwala błyskawicznie ocenić zawartość kalorii w żywności
Kilka firm opracowało komercyjne testy do oceny wieku biologicznego, które mierzą wiele biochemikaliów we krwi, czasami łącząc je z innymi ogólnymi wskaźnikami zdrowia, takimi jak historia palenia. Według dwóch takich testów przeprowadzonych przez zespół Belsky’ego, dieta nie miała wpływu na wiek biologiczny uczestników.
Jednak w trzecim teście, opracowanym przez zespół Belsky’ego i opartym na wzorcach modyfikacji chemicznych DNA, zwanych zmianami epigenetycznymi, odnotowano niewielką różnicę. Kilka badań wykazało, że wzorce modyfikacji epigenetycznych zmieniają się wraz z wiekiem, chociaż nadal nie wiadomo dokładnie, które części naszego DNA ulegają zmianie i dlaczego.
Test Belsky’ego nie mierzy aktualnego wieku biologicznego, ale tempo, w jakim wzrasta czyjś wiek biologiczny. Nazywa się on testem DunedinPACE, ponieważ został opracowany na podstawie wyników dużego, trwającego badania mieszkańców Dunedin w Nowej Zelandii.
W badaniu tym osoby z grupy stosującej restrykcję kaloryczną wykazywały nieznacznie zmniejszone tempo starzenia się, spowolnione o 2 do 3 procent, mierzone testem DunedinPACE. Może się to wydawać niewielką różnicą, ale modelowanie oparte na badaniach z Dunedin i innych badaniach sugeruje, że przekłada się to na około 10 do 15 procent mniejsze ryzyko śmierci w ciągu 13 lat.
Belsky powiedział New Scientist, że różnica w wynikach pomiędzy trzema testami może wynikać z tego, że test DunedinPACE jest bardziej wrażliwy na niewielkie efekty generowane przez dietę ograniczającą kalorie.
Ale inni badacze twierdzą, że sprzeczne wyniki trzech testów wykorzystanych w nowym badaniu są mylące. „Testy nie zgadzają się ze sobą” – mówi Charles Brenner z City of Hope w Duarte w Kalifornii.
Niestety dla tych, którzy chcą wydłużyć swoje życie, nie dowiemy się, czy któryś z testów biologicznego starzenia się naprawdę działa, dopóki badania nie potrwają wiele lat i nie pokażą, że ludzie z pozornie niższym wiekiem biologicznym rzeczywiście żyją dłużej. Oznacza to, że jeszcze dużo czasu upłynie, zanim dowiemy się, czy ograniczenie kalorii spowalnia starzenie.
Odnośnik do czasopisma: Nature Aging, DOI: https://doi.org/10.1038/s43587-022-00357-y
Sign up